Het dorp Hillegersberg

Hillegersberg dankt haar naam aan Hildegard van Vlaanderen. Zij was echtgenote van graaf Dirk II van Holland en West-Friesland. Graaf Dirk II was de eigenaar van Bergan (betekent ‘versterkte plaats’ of ‘gehucht’). 

Bisschop Ansfridus
Bisschop Ansfridus

Het dorp Bergan werd in 1028 aan de abdij van St. Paulus te Utrecht geschonken door twee bisschoppen van een Amersfoortse abdij (bisschop Ansfridus en bisschop Adelbold).

Er zou een oorkonde zijn waarin keizer Konraad deze gift erkend en dit zou tegelijk de oudste schriftelijke vermelding van Hillegersberg zijn.

 

 

Op de ‘heuvel van Hillegonda’ stonden een kerk en een kasteel, genaamd ‘Huis ten Berghe’. Er is een oorkonde (van 2 november 1269) waarin de burcht genoemd wordt. De burcht was ‘in leen’ bij Vranke Stoop van Hildegardsberg. Heer Kerstant van den Berge was vanaf 1343 eigenaar van kerk en burcht. Het verhaal gaat dan Willem van Hildegaersberch (omstreeks 1350) hier werd geboren. Laatstgenoemde was één van de eerste ‘sprooksprekers’. Een sprookspreker was iemand die in de Middeleeuwen rondtrok om overal waar het mogelijk was gedichten en teksten voor te dragen (tegen betaling).

Hildegard van Vlaanderen (rechts) met haar man Graaf Dirk II
Hildegard van Vlaanderen (rechts) met haar man Graaf Dirk II
Ruïne van het kasteel van Hillegersberg. Tekening door R. Roghman rond 1645.  (Collectie Hillegondakerk)
Ruïne van het kasteel van Hillegersberg. Tekening door R. Roghman rond 1645. (Collectie Hillegondakerk)

Jacoba van Beieren
Jacoba van Beieren

In 1426 werden de kerk en kasteel door de legers van Jacoba van Beieren verwoest tijdens de Hoekse- en Kabeljauwse twisten.

 

Hillegersberg is vanaf de tweede helft van de 13e eeuw tot de eerste helft van de 15e eeuw in handen van twee adellijke familie: het geslacht Stoop en het geslacht Van den Berge.

Tot de 18e eeuw werd er in en rond Hillegersberg veel aan veenwinning gedaan. Hierdoor ontstond een ‘plassengebied’ die tot op vandaag bestaan: de Bergse voor- en Bergse achterplas.

 

Hillegersberg was een agrarische gemeenschap met landbouw en vooral veeteelt. De Strekvaart (nu: Strekkade) was dan ook een druk bevaren water.

 

In 1840 bestond Hillegersberg uit het dorp Hillegersberg en de buurtschappen De Heul, Zwaanshals, Zwaaneiland, Bergsche Verlaat en Terbregge. Terbregge is nog steeds een ‘buurtschap’ binnen Hillegersberg.


In 1941 werd Hillegersberg door Rotterdam geannexeerd. De laatste burgemeester van Hillegersberg was Frederik Hendrik van Kempen (1879-1966).

Installatie van de burgemeester van Hillegersberg, de heer Van Kempen. Op de foto de burgemeester, zijn vrouw en het oudste raadslid, 1924. Foto: Nationaal Archief
Installatie van de burgemeester van Hillegersberg, de heer Van Kempen. Op de foto de burgemeester, zijn vrouw en het oudste raadslid, 1924. Foto: Nationaal Archief